Verhaal
Meer dan 60 steden in heel Europa droegen al de titel van culturele hoofdstad.
De afgelopen 35 jaar zijn al meer dan 60 steden en regio's in heel Europa - van Paphos tot Porto en van Reykjavik tot Riga - uitgeroepen tot Culturele Hoofdstad van Europa.
De titel viert het erfgoed van een stad en haar bijdrage aan de Europese cultuur. Elk jaar wordt gekenmerkt door tentoonstellingen, artistieke programma's, theatervoorstellingen, dans, opera, muziek en andere projecten die specifiek zijn voor de individuele steden.
In 1985 werd Athene in Griekenland gekozen als eerste Europese Cultuurstad.
Het initiatief werd gelanceerd door de toenmalige Europese Gemeenschap op basis van een idee van de Griekse minister van Cultuur Melina Mercouri en haar Franse collega Jack Lang, om de rijkdom van de Europese cultuur in een jaarlijks programma onder de aandacht te brengen en te vieren.
Aanvankelijk bekend als Culturele Stad van Europa, werd vanaf 1999 de titel Culturele Hoofdstad van Europa in gebruik genomen.
Het idee was om de rol van culturele connecties en het belang van cultuur in de Europese integratie te benadrukken, die voorheen vooral gericht was op economie en financiële voordelen.
Aan het eind van de jaren tachtig volgden Firenze, Amsterdam, Berlijn en Parijs Athene op als Culturele Hoofdstad van Europa.
Om het millennium op een speciale manier te vieren, werden in 2000 negen steden - Avignon in Frankrijk, Bergen in Noorwegen, Bologna in Italië, Brussel in België, Helsinki in Finland, Kraków in Polen, Praag in Tsjechië, Reykjavík in IJsland en Santiago de Compostela in Spanje - gekozen om de titel te dragen, waaronder twee in landen die in 2004 tot de Europese Unie zouden toetreden.
Sinds het begin van het initiatief hebben steden in elke EU-lidstaat al de titel gedragen.
In 2004 werd een rotatiesysteem ingevoerd om ervoor te zorgen dat elke EU-lidstaat om de beurt de titel zou dragen. Van 2007 tot 2020 waren twee steden in verschillende landen houder van de titel. Vanaf 2021 komt er elk derde jaar een derde stad bij uit een land dat geen lid is van de EU.
Steden worden gekozen door middel van een biedingsproces, gelijkaardig aan hoesportwedstrijden en andere culturele programma's worden geselecteerd. Een internationaal panel van culturele experts beoordeelt de voorstellen van de afzonderlijke steden aan de hand van criteria en kiest een winnaar.
De concurrentie voor de titel is nu groot. In 2016 stelden 16 steden zich kandidaat toen Spanje de titel zou krijgen. 15 Italiaanse steden streden om de titel in 2019 - Matera won.
In 2020 is de titel in handen van Galway in Ierland en Rijeka in Kroatië.
De titel kan toerisme en media-aandacht met zich meebrengen, maar ook financiering om culturele netwerken en belangenbehartiging binnen een stad op te zetten of te consolideren.
Sommige steden hebben grote, langdurige voordelen ondervonden van het dragen van de titel - plaatselijke trots, meer investeringen in de kunsten, meer toerisme - terwijl andere bekritiseerd werden vanwege het gebrek aan plaatselijke betrokkenheid, inclusie en langetermijneffecten.
Het idee heeft ook andere regio's in de wereld geïnspireerd - sinds de jaren 90 heeft de Arabische Liga van UNESCO een Arabische Culturele Hoofdstad gekozen, terwijl in 1997 een Amerikaanse Culturele Hoofdstad-initiatief van start ging. Ook de Europese Unie kiest elk jaar sinds 2009 een Europese Jongerenhoofdstad. Verschillende landen - waaronder Italië, Litouwen en het Verenigd Koninkrijk - hebben nu ook nationale initiatieven voor 'Culturele Hoofdstad'.
This blog post is a part of the Europeana Common Culture project, which explores varied aspects of our shared cultural heritage across Europe.