Reizen voor je plezier: een korte geschiedenis van toerisme

Mensen hebben altijd de behoefte gehad om te reizen, of het nu is om nieuwe landen te ontdekken of voor ons eigen plezier. Toerisme is precies dat laatste.

We kunnen de oorsprong van het moderne concept van toerisme terugvoeren tot de 17e eeuw, toen jonge edelen uit West- en Noord-Europese landen de zogenaamde Grand Tour maakten - een reis door Europa (meestal door Frankrijk, Duitsland, Italië en Griekenland met als belangrijkste doel geschiedenis, kunst en cultureel erfgoed op te snuiven. Het werd beschouwd als een perfecte manier om een opleiding te volgen.

Tegen de 18e eeuw was dit gebruik wijdverspreid onder de rijkere klassen en verspreidde het zich naar andere delen van de wereld, zoals Amerika. Ook religieuze pelgrimstochten, die al populair waren in de Middeleeuwen, werden in deze periode voortgezet.

De Industriële Revolutie, die begon in de tweede helft van de 18e eeuw, veroorzaakte een grote economische, sociale en technologische transformatie die zich over de rest van de wereld zou verspreiden. Als gevolg van deze veranderingen was er een uittocht van het platteland naar de groeiende grote steden, die arbeidskrachten nodig hadden voor de nieuwe industrie.

Daarom verschenen er nieuwe sociale klassen. De evolutie van transportmiddelen was ook een belangrijke factor.

De verbeteringen in het goederen- en personenvervoer droegen bij aan het ontstaan van vrije tijd, nieuwe vormen van vermaak en reizen. Mensen reisden voornamelijk per trein en profiteerden van het feit dat spoorwegnetwerken bestemmingen in Europa en andere delen van de wereld met elkaar verbonden.

In de 19e eeuw ontstonden de eerste reisbureaus. Een van de pioniers was Thomas Cook & Son, die als eerste excursies en vakanties voor groepen aanbood, inclusief vervoer, accommodatie en kaartjes voor eten, waardoor de kosten goedkoper werden.

Dit zou de oorsprong zijn van wat we nu kennen als pakketreizen.

In de eerste helft van de 20e eeuw bleef de toeristische industrie groeien dankzij de massaproductie van bussen en auto's.

Kusttoerisme begon aan belang te winnen en na de Tweede Wereldoorlog groeide de populariteit van de Middellandse Zeekust snel. Ook verbeteringen in het luchtvervoer (zoals chartervluchten), vooruitgang in de arbeidswetgeving en een groei in de sociale welvaart leidden tot een opmars van toerisme.

De toeristische sector transformeerde doorr een recessie tijdens de jaren 1970, voornamelijk als gevolg van de energiecrisis, wat leidde tot lagere kosten en prijzen. Toen kwam het massatoerisme op. Reizen was niet langer iets voor een exclusieve groep, maar werd een vrijetijdsbesteding binnen het bereik van velen.

In de daaropvolgende decennia was er een geleidelijke internationalisering van hotelbedrijven, reisbureaus en luchtvaartmaatschappijen. Er werden ook nieuwe producten en nieuwe vrijetijdsactiviteiten aangeboden, onder andere rond sport en gezondheid.

Vandaag de dag is de toeristische sector een van de grote economische motoren in veel landen en staat hij op de internationale politieke agenda.

In de afgelopen jaren, met goedkope vluchten en het bestaan van alternatieve accommodaties, beheerd door online bedrijven, is het veel gemakkelijker voor toeristen om het zich te veroorloven om te reizen en ze kunnen hun reisroute en ervaringen naar wens ontwerpen.

Toerisme heeft niet alleen invloed op de lokale economie, maar begint ook de sociale structuren, cultuur en levensstijl van de bezochte bestemmingen aan te tasten. Daarom is de uitdaging nu om oplossingen te bieden door een toeristisch bewustzijn te ontwikkelen dat respect heeft voor het milieu en de lokale manier van leven van de inwoners.

This blog post is a part of the Europeana Common Culture project, which explores varied aspects of our shared cultural heritage across Europe.

Vertaling beoordeeld door Jolan Wuyts