Wystawa
Natura, przedstawiana na wiele sposobów, znajdowała się w centrum inspiracji stylu secesji. Projektanci, być może sprowokowani masową migracją do miast, korzystali z kwiatowych i roślinnych motywów, by na nowo wypełnić przyrodą nowoczesny styl życia. Skorupiaki i ważki, orchidee i irysy, maki i tulipany – na secesyjnych wyrobach ze szkła i ceramiki, we wnętrzach i na ilustracjach książkowych pojawiało się wiele motywów roślinnych i zwierzęcych.
Artyści i projektanci secesyjni, tacy jak Émile Gallé i Georg Hirth, wydawca Jugend, wyraźnie odnosili się do ilustracji przyrodników.
Niemiecki zoolog Ernst Haeckel (1834-1919), orędownik darwinizmu i konsultant brytyjskiej wyprawy badawczej Challenger, wyruszył na wyprawę, by zbadać środowisko dalekomorskie. Przełomowym dziełem gatunku była opublikowana w 1904 r. Kunstformen Der Natur Haeckela, prezentująca akwarele i rysunki z jego podróży.
Zainspirowani tymi wspaniałymi rysunkami roślin, secesyjni projektanci przenosili ich motywy do podręczników wzornictwa. Jedne z najwspanialszych przykładów wyszły spod ręki pochodzącego ze Szwajcarii artysty Eugène’a Grasseta (1845-1917) i jednego z jego uczniów, Maurice’a Pillarda Verneuila (1869-1942).
Książki te studiowano nie tylko w akademiach sztuk pięknych i na wydziałach architektury, ale również w szkołach wzornictwa przemysłowego na całym kontynencie. Ich wpływy były widoczne w dużych europejskich miastach, w tym w Wiedniu i Budapeszcie (wówczas w granicach cesarstwa Austro-Węgier).
Więcej z tych wspaniałych grafik można obejrzeć na tablicy Pinterest poniżej.
Częstym motywem dekoracyjnym stylu secesji były zwierzęta, a w szczególności ptaki. Szczególnie ozdobne były motyle i ważki z uwagi na ich filigranowe skrzydła; z kolei pawie były atrakcyjne ze względu na spektakularne upierzenie i olśniewające ubawienie.
Ważną rolę odegrało również pojawienie się japonizmu – ważki i żurawie były ulubionymi motywami zarówno artystów secesyjnych, jak i japońskich. Ten międzykulturowy dialog znalazł wyraz w znakomitym Pawim Pokoju Whistlera z lat 1876-1877.
Za symbol secesji może być postrzegany kształt i ruch łabędzi – ich wygięte szyje i płynny ruch kręgów na wodzie, które pozostawiają za sobą.
Egzotyczne stworzenia z głębi wód, o zaskakujących i często surrealistycznych kształtach, stały się przedmiotem silnej fascynacji plastyków. Organizmy morskie, takie jak skorupiaki, meduzy i ukwiały wpasowywały się w płynne linie i uderzające kolory stylu secesji. Ponadto artyści dostrzegali analogie pomiędzy tajemniczym wodnym światem a mitycznymi syrenami i nimfami, co ukazuje metamorfoza Nimf wodnych Gustawa Klimta z 1899 r.
Secesyjne zauroczenie przyrodą dotyczyło również pór roku i cyklu życia. Cztery pory roku Alfonsa Muchy (1860-1939) przedstawiają cztery piękne kobiety na tle przyrody przywołującym nastrój i barwy danej pory roku. Wiosna stoi z gracją wśród kwitnących kwiatów i śpiewających ptaków, Lato ma na głowie wianek z maków, Jesień zbiera dzikie owoce i chryzantemy, a Zima okrywa się płaszczem przed zimnem i śniegiem.
Secesyjni artyści zajmowali się również bardziej mrocznymi stronami natury, takimi jak cykl życia, rozpad i śmierć, tworząc wizje zaświatów rządzonych przez siły ciemności. Temat rysunku Jana Tooropa z 1892 r. O grobie, gdzie jest twoje zwycięstwo? został zaczerpnięty z listu apostoła Pawła o zwycięstwie wiary nad śmiercią. Śmierć została przedstawiona jako wybawiciel od ziemskiego cierpienia. Obok pustego grobu leży ciało mężczyzny splątane kolczastymi gałęziami, symbolizujące pełną smutku ludzką egzystencję na ziemi. Dwa serafiny (anioły) unoszą się ponad grobem i uwalniają mężczyznę z gałęzi.
Więcej dzieł secesyjnych inspirowanych przyrodą można obejrzeć na tej tablicy Pinterest.