- Wystawa: Barok i oświecenie
- Sztuka a oświecenie
Prace wpływowych XVII- i XVIII-wiecznych filozofów i naukowców ukształtowały oświecenie, ruch filozoficzny oparty na racjonalizmie, tolerancji i wolności. Jego wpływ był silnie odczuwany w sztuce epoki w dziełach, takich jak obraz Josepha Wrighta Filozof udzielający lekcji w planetarium, 1764-66. Pełen dramatyzmu światłocień miał wyrażać uroczysty i pełen powagi stosunek do racjonalnych poszukiwań i nauki.
Tożsamość pary sportretowanej na obrazie szwedzkiego artysty Alexandra Roslina Podwójny portret z 1754 roku nie jest pewna. Możliwe, że portret przedstawia francuskiego inżyniera Jean-Rodolphe’a Perroneta (1708-1794) z żoną.
Roslin pracował dla wywodzących się z arystokracji mecenasów we Włoszech, w Rosji, Szwecji, Niemczech i Francji, gdzie spędził większość lat swojej aktywności zawodowej. W uderzających elegancją portretach Roslin umiejętnie manewrował pomiędzy rokoko a stylem neoklasycystycznym. Malarz był ceniony za mistrzowskie oddawanie farbami olejnymi tkanin i klejnotów. Więcej przykładów twórczości Alexandra Roslina pokazywanych w ramach kampanii Europeana można zobaczyć tutaj.
W Anglii od koniec XVIII wieku mistyczne wizje Williama Blake’a stanowiły silną przeciwwagę dla oświeceniowego realizmu. Blake dążył do duchowego odrodzenia ludzkości, a jego artystyczny styl jest naprawdę wyjątkowy. Ilustracja Urizen stwarzający świat stanowi frontyspis mitologicznego poematu Blake’a Europa - proroctwo, 1794
Postać mężczyzny z brodą (prawdopodobnie Urizena, ucieleśnienie rozumu i prawa dla Blake’a) przykuca w sferze niebieskiej, a bijące od niego światło częściowo przysłaniają chmury. Urizen w lewej dłoni trzyma cyrkiel, którym mierzy otaczającą go ciemność. Europa - proroctwo stanowi odzwierciedlenie obaw Blake’a dotyczących burzliwych wydarzeń politycznych w Europie jego czasów. Temu tematowi będzie poświęcona kolejna część wystawy Oblicza Europy.