- Wystawa: Rewolucja i wojna
- Opór i konformizm
Motywy antywojenne stanowiły nawracającą cechę twórczości łotewskiego malarza Kārlisa Padegsa, na przykład Madonna z karabinem maszynowym, 1932.
Bogata osobowość, usposobienie dandysa i konfrontacyjna, często groteskowa sztuka sprawiły, że artysta był wyjątkową postacią w dwudziestowiecznej sztuce litewskiej. Zmarł na gruźlicę w 1940 r., w wieku zaledwie 29 lat. Więcej na temat jego krótkiego i fascynującego życia można przeczytać w Wikipedii.
Polskie podziemne archiwum warszawskiego getta, znane jako Archiwum Ringelbluma, stanowi unikatowy zbiór dokumentów. Archiwum, ocalone po drugiej wojnie światowej w bańkach na mleko zakopanych pod ruinami warszawskiego getta, zostało potajemnie utworzone w latach 1940-1943 pod przewodnictwem historyka Emanuela Ringelbluma. Wspomnienia i materiały mieszkańców Warszawy i uchodźców z setek innych miejsc zajmują 35 000 stron i zawierają dokumenty oraz materiały z podziemnej prasy, fotografie, pamiętniki i wiele więcej. Przetrwały tylko prace dwóch artystów: Geli Seksztajna i Rozenfelda, którego imię pozostaje nieznane.
Archiwum Ringelbluma stanowi unikatową dokumentację wojennego losu żydów polskich, którego wartość została dostrzeżona przez UNESCO. Dowodzi, że sztukę można tworzyć w nawet najbardziej ekstremalnych warunkach. Więcej na temat archiwum można przeczytać na stronie Żydowskiego Instytutu Historycznego, w którym znajdują się jego zbiory.
W niespokojnych czasach artyści mogli wyrażać siebie w różnym stopniu, ale zawsze liczono się z siłą oddziaływania sztuki na opinię publiczną. Wiedzieli o tym cenzorzy sztuki, którzy wykorzystywali ją do celów propagandowych. Estoński artysta Viktor Karrus na socrealistycznym obrazie Zboże dla państwa z 1953 roku przedstawił idylliczną wizję obfitości zbiorów uzyskaną dzięki mechanizacji i kolektywizacji.
20 czerwca zapraszamy do obejrzenia kolejnego rozdziału wystawy Oblicza Europy, który poświęcony będzie europejskiemu malarstwu pejzażowemu. W między czasie tutaj można zobaczyć zapowiedź tego rozdziału.